Εμείς οι δρομείς.

Κάθε γενικευμένη άποψη για ομάδες πληθυσμού αποδίδει μια μονόπλευρη εικόνα, που δεν έχει να κάνει με την πραγματικότητα, αλλά με ιδεοληψίες και προκαταλήψεις. Επιπλέον, κάθε κοινωνική ομάδα κινείται μέσα σ’ έναν συγκεκριμένο πολιτισμικό χώρο, από τον οποίο έλκει τις καταβολές της. Επακόλουθα, οι παρατηρήσεις και τα όποια συμπεράσματα για την κοινότητα των δρομέων δεν διαφοροποιούνται από οποιασδήποτε άλλης πληθυσμιακής κατηγορίας. Οι δρομείς μεταφέρουν πολλά από τα χαρακτηριστικά της κοινωνίας που ζουν, αλλά κι επιδρούν σ’ αυτήν, σε μια σχέση αμφίδρομη.

Οι ερασιτέχνες δρομείς θεωρούνταν περίεργοι, μέχρι πολύ πρόσφατα. Αυτό αλλάζει γρήγορα. Σήμερα οι δρομείς διεκδικούν και με την παρουσία τους καταλαμβάνουν το χώρο που δικαιούνται. Κανείς δεν έτρεχε στους δρόμους της πόλης μου, κάποια χρόνια πριν. Ούτε εγώ είχα το θάρρος να το κάνω. Δεν μ’ αρέσει, όπως και σε κανέναν φαντάζομαι, να προκαλώ σχόλια. Ούτε που μου περνούσε απ’ το μυαλό. Χρησιμοποιούσα το αυτοκίνητο για την μετάβασή μου στο στάδιο, 3,5 χιλιόμετρα δρόμος. Τώρα πηγαίνω τρέχοντας χωρίς να νιώθω δακτυλοδεικτούμενος. Ακόμα κι από οικονομικής άποψης είναι αποδεκτό. Η κρίση μας έχει αναγκάσει να βλέπουμε πράγματα που δεν βλέπαμε πριν, κι ίσως εκεί να βρίσκεται η καλή της πλευρά.

Οι ερασιτέχνες δρομείς έχουν περάσει από την απαξία στην αποδοχή κι ενίοτε στον θαυμασμό.  Ας μη βιαζόμαστε όμως. Μολονότι η εικόνα ενός δρομέα αναμφισβήτητα μεταφέρει το μήνυμα μιας σωστότερης ζωής, ωστόσο κανένας δρομέας δεν αποτελεί υπόδειγμα, αν παράλληλα με τη δραστηριότητα του δεν διατηρεί ανεπτυγμένα και τα υπόλοιπα στοιχεία του χαρακτήρα και της προσωπικότητάς του.

Η προσωπικότητα είναι κάτι πολύ σύνθετο. Υπάρχουν άνθρωποι πολύ πιο καλλιεργημένοι, απ’ όσο η μόρφωσή τους μαρτυρά. Γνωρίζω ανθρώπους που με ελάχιστα διαβάσματα διαθέτουν αξιοθαύμαστο επίπεδο σκέψης. Υπάρχει μια μορφή ευφυΐας κι ένα κοινωνικό ένστικτο, που ονομάζεται και συναισθηματική νοημοσύνη. Από την άλλη μεριά, υπάρχουν άνθρωποι ιδιαίτερης μόρφωσης, που δύσκολα θα μπορούσες να διατηρήσεις ακόμα και μια λογική συζήτηση μαζί τους, ιδίως αν η μόρφωσή τους περιορίζεται σ’ ένα στενό, εξειδικευμένο πεδίο, αφήνοντας όλα τα υπόλοιπα έκθετα σε λογιών αγκυλώσεις. Επίσης, πέρα από το γνωστικό υπόβαθρο, υπάρχουν και οι χαρακτήρες. Κάποιοι ευέλικτοι, προσαρμόσιμοι και δοτικοί, κάποιοι άκαμπτοι, στεγνοί και παγιωμένοι. Ο τρόπος συμπεριφοράς που εμφανίζουμε στο άθλημά μας αντιγράφει εν πολλοίς τα χαρακτηριστικά του χαρακτήρα μας.

Υπάρχουν δρομείς αλαζόνες, μωροφιλόδοξοι, εγωιστές, και μικρόμυαλοι. Κουτοπόνηροι, που κόβουν δρόμο για να κερδίσουν θέσεις. Μίζεροι, που αρνούνται να πληρώσουν τη συμμετοχή τους σε αγώνες, αλλά δεν έχουν πρόβλημα να συμμετέχουν λάθρα, κάνοντας χρήση όλων των παροχών που πλήρωσαν άλλοι. Με υπερτροφικό εγώ, που θεωρεί πως η κοινωνία τους χρωστά κι οφείλει στην ύπαρξή τους. Που δεν είναι διατεθειμένοι να προσφέρουν το παραμικρό, αλλά απαιτούν να τους παρασχεθούν τα πάντα. Που δεν θα εντάξουν την ατομικότητά τους σε κάτι συλλογικό, θα την εμφανίσουν όμως όπου το συλλογικό έχει κάτι να τους προσφέρει. Που δεν αντιλαμβάνονται πως η αξία βρίσκεται σ’ αυτό που κάνεις για κάποιον άλλον, πέρα από τον εαυτό σου. Που δεν έχουν καν συνειδητοποιήσει πως η δραστηριότητά μας, βασικά, αφορά εμάς και μόνο.

Δρομείς μεσήλικες, που συμπεριφέρονται με τρόπο που αν τον συναντούσες σε δωδεκάχρονο θα τον συμβούλευες να σοβαρευτεί και να ωριμάσει επιτέλους. Κάποτε, σ’ έναν αγώνα 3,5 χιλιομέτρων, στα πλαίσια επαρχιώτικου πανηγυριού, ένας βετεράνος συναθλητής παρατήρησε πως το κύπελλο που κέρδισα στην ηλικιακή μου κατηγορία ήταν κατά τι ψηλότερο, από το κύπελλο που κέρδισε αυτός, στη δικιά του κατηγορία. Νόμιζα πως αστειευόταν, αλλά το εννοούσε. Στα κύπελλα δεν αναγράφονταν στοιχεία, οπότε προθυμοποιήθηκα να τ'  ανταλλάξουμε, αφού το έφερε τόσο βαρέως. Το εννοούσα, αλλά νόμιζε πως αστειευόμουν κι έτσι δεν προχώρησε η ανταλλαγή.

Χειμωνιάτικος Ενιπέας 2010, απονομές.

Αλλά υπάρχουν και οι άλλοι. Αυτοί, που το τρέξιμο διατήρησε τη νεανική τους ζωντάνια, χωρίς ν’ αφαιρέσει από την ωριμότητα της ηλικίας τους. Που ανταγωνίζονται με τον τρόπο που απαιτεί κάθε παιχνίδι που θέλεις να το παίρνεις στα σοβαρά, χωρίς όμως να παραχωρούν τη σοβαρότητά τους. Που είναι ανώτεροι και το δείχνουν κι όχι μόνο με τις επιδόσεις τους. Στον Χειμωνιάτικο Ενιπέα του 2010, ο Δημήτρης Θεοδωρακάκος, στερήθηκε την πρωτιά εξ αιτίας λάθους της διοργάνωσης, ωστόσο, στις απονομές, συνεχάρη θερμά τους δυο πρώτους. Το ύφος του δεν μαρτυρούσε καν δυσφορία ή παραχώρηση. Θυμάμαι κάποιον άλλον ν’ αναστατώνει τον τόπο σε ακτίνα τριών χιλιομέτρων, απαιτώντας κύπελλο κι αθλητική δικαιοσύνη, σε ασήμαντο αγώνα ψυχαγωγικού χαρακτήρα. Έχω δει φιλίες να χαλάνε. Άλλες να χτίζονται και να δυναμώνουν. Ξέρω δρομείς που σηκώνουν τα μανίκια και προσφέρουν έργο για ένα γενικότερο σύνολο. Που αναλαμβάνουν να στήσουν αγώνες βάζοντας το χέρι στην τσέπη τους κι αφαιρώντας χρόνο από τους ίδιους και τις οικογένειές τους. Υπάρχουν δρομείς που προσφέρονται για εθελοντές. Άλλοι, που σταματούν για να βοηθήσουν κάποιον συναθλητή που το χρειάζεται.

Υπάρχουν κοινωνικοί και αντικοινωνικοί δρομείς. Αυτοί που δεν μπορούν χωρίς συντροφιά κι άλλοι που δυσκολεύονται να σου πουν μια καλημέρα. Δρομείς που εμφανίζονται στο στάδιο, τρέχουν για μήνες στους διαδρόμους του κι εξαφανίζονται μετά, χωρίς κανέναν να γνωρίσουν και χωρίς κανείς να τους γνωρίσει.

Υπάρχουν πολλοί αξιόλογοι άνθρωποι στο χώρο των δρομέων, που θα ήθελα να ήμουν φίλος μαζί τους. Μ’ αρκετούς το έχω καταφέρει. Είναι αυτοί που μπορείς να συζητάς και να μοιράζεσαι πράγματα πέρα από το τρέξιμο. Η σύμπτωση των αθλητικών δραστηριοτήτων μας είναι σημαντική, όχι όμως αρκετή. Όχι για μένα τουλάχιστον.

Ο Δημοσθένης Ευαγγελίδης.

Χαίρομαι να έχω συμπολίτη και φίλο έναν δρομέα, που μπορώ να φέρνω ως παράδειγμα. Ο Δημοσθένης είναι ένας από τους καλύτερους μαραθωνοδρόμους της χώρας. Το 2010 κέρδισε την πρώτη θέση στην κατηγορία του, στον μαραθώνιο του Χιούστον. Το 2011, τη δεύτερη θέση στον διεθνή μαραθώνιο της Κοπεγχάγης, με ατομικό ρεκόρ, 2.24'29''. Έχει τρέξει τον μαραθώνιο του Ναγκάνο ως επίσημος προσκεκλημένος. Οι αθλητικές του δάφνες δεν έχουν τελειωμό, ούτε χωράνε σε λίγες γραμμές, αλλά δεν είναι αυτές μόνο που τον χαρακτηρίζουν.  Είναι παράλληλα ένας καλός επιστήμονας. Χαρακτήρας μετριοπαθής και πράος. Φιλικός και δοτικός. Μορφωμένος και καλλιεργημένος. Αγαπητός σε όλους. Σεμνός, παρ’ όλες τις διακρίσεις του. Τόσο που ακόμα κι αυτή η αναφορά πρέπει να κρατηθεί σύντομη, γιατί φοβάμαι πως διαβάζοντάς την θα νιώθει άβολα.

Φεύγει, την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, από μια πατρίδα που σήμερα διώχνει τα καλύτερα παιδιά της. Θα μας λείψει η μετρημένη του παρουσία. Θα μας λείψει η σκιά που έγραφε γρήγορους γύρους στο εθνικό μας στάδιο, ωστόσο πάντα σταματούσε για λίγες ζεστές κι ειλικρινείς κουβέντες. Είναι οξύμωρο και θλιβερό το ότι ευχόμαστε να καταφέρει να μείνει για πάντα μακριά και να βρει τη ζωή που του αξίζει, ακόμα κι αν η δική μας μένει, κάθε φορά, λίγο φτωχότερη.